Zulhıjja aıynyń 2-kúni: Tamaq pen sýsyndy qurban etý, oraza tutý
Zúlhıjja aıynyń alǵashqy on kúnindegi oraza – Alla jolyndaǵy uly amal
Búgingi ómir meılinshe materıalızmge tolyp, nápsige jeteleıtin sezimder júrekti aýyrlatqan kezde, Zúlhıjja aıynyń alǵashqy on kúni kelip, kóńilderge nur quıady. Bul kúnder – amal eselenetin, jan dúnıeni tazartyp, Rabbyńa bet buratyn rýhanı maýsym.
Paıǵambarymyz Muhammed (Allanyń oǵan ıgiligi men sálemi bolsyn) bylaı degen:
«Alla Taǵala úshin bul on kúndegi izgi amaldardan artyq súıikti amal joq»
(Býharı jetkizgen)
Osy kúnderi túrli qulshylyqtar jasaý saýapqa mol. Biraq solardyń ishinde – oraza.
Oraza – kózge kórinbeıtin, qulaq estimeıtin, eshkim bilmeıtin qulshylyq. Biraq bul – eń shynaıy yqylasty kórsetetin amal, sebebi tek Alla ǵana onyń shyn mánin biledi.
Qudsı hadıste Alla Taǵala aıtady:
«Orazadan basqa barlyq amal pendeniń óziniki. Al oraza – Men úshin. Onyń saýabyn Ózim beremin»
(Býharı men Mýslım jetkizgen)
Sen osy on kúnde oraza tutqanda tek iship-jemińdi ǵana emes, uıqyńdy, tynyǵýyńdy, kúshińdi, tipti nápsińdi de qurban etesiń.
Uıqyny qurban etý – Allaǵa degen súıispenshilik belgisi
Tańda uıqymen arpalysyp, tósekten turyp sáresi ishý – tek ashtyqqa daıyndyq emes. Bul – Alla jolynda uıqyńdy qurban etý. Bul – eshkim kórmeıtin qupııa ǵıbadat.
Mundaı is – júrektegi mahabbattyń, yqylastyń, taqýalyqtyń belgisi. Sebebi munda shynaıy nıet, sabyr, táýbe bar.
Nelikten osy kúnderi oraza tutý kerek?
- Bul kúnder – Allaǵa eń súıikti kúnder.
- Paıǵambarymyz (Allanyń oǵan ıgiligi men sálemi bolsyn) bul kúnderi oraza tutatyn.
Hafsa anamyzdyń rıýaıaty:
«Paıǵambar(Allanyń oǵan ıgiligi men sálemi bolsyn) Zúlhıjjanyń toǵyz kúninde... oraza tutatyn»
(Ahmad, Ábý Dáýd rıýaıaty)
- Bul kúnder – Arafa kúnine daıyndyq, al Arafa kúni eki jyldyq kúnáni keshiretin qasıetti kún.
Orazanyń jemisi qandaı?
- Nápsini tárbıeleıdi
- Júrekti jumsartady, sabyrlyqty kúsheıtedi
- Kedeı-kepshikke degen janashyrlyqty arttyrady
- Arafa men Qurban aıtqa rýhanı daıyndyq bolady
Osyny elestetińiz:
Ystyq kúni sharshaǵan, tamaǵy keýip, denesi álsirese de, kóńili sabyr saqtap, aınalasyna meıirimmen qaraǵan adam...
Ol óziniń **táni men jany, tipti uıqysyn da Alla jolynda qurban etip otyr emes pe?
Júrekke úndeý:
Osy on kúndi orazamen ótkizý – tek ǵıbadat emes, bul – Allamen jasyryn syrlasý.
Seniń ár tamshy teriń, ár sáttik shydamyń – Rabbyńa degen shynaıy sezimniń dáleli.
Ýa, Rabbym! Men Sen úshin uıqymdy tastadym, tánimdi qınadym, nápsimdi tejeýge tyrystym – meni qabyl et!
Zúlhıjjanyń alǵashqy on kúninde oraza tutý – bul kúnálardy jýý, júrekti tazartý, Allaǵa jaqyndaý. Bul – uıqy men tynyǵýdy qurban etip, Rabbyńa jaqyndaýǵa talpynys.
Sol sebepti osy kúnderde oraza tutyp, Allanyń súıiktisi bolýǵa umtyl.
Sen de Quranda aıtylǵan myna sıpatqa laıyq bol:
«Olar ıgilikke asyǵatyn edi»
(Ánbııa súresi, 90-aıat)
Qaı kúnderi ustaý kerek?
Qurban aıt kúninen basqa Zúl-Hıjja aıynyń alǵashqy 9 kúnderi oraza ustaýǵa bolady. Bul kúnderde oraza ustaýdyń úkimi – mustahab. Alaıda, Zúl-Hıjja aıynyń 9 kúni – Arafa kúni. Bul kúnde qajy emesterge oraza ustaýdyń úkimi – bekitilgen súnnet. Demek, Arafa kúni oraza sebepsiz ustalynbaı qalsa súnnet amalyn tárk etken bolyp tabylady.
Ersaıyn Sákenov, «Áziret Sultan» meshitiniń ustazy, Ál-Ázhar ýnıversıtetiniń túlegi
