Namazym qaza boldy (3-bólim)

«Bir kúni oqımyn...»

Men namaz oqıtyndar qatarynda bolýdy armandadym. Júregimde bir senim bar edi – eger namaz oqı bastasam, ómirim de baqytqa, tynyshtyqqa tolar edi. Bul jaıly men ǵana emes, talaı adam aıtyp júr. Namaz oqymaıtyn biraz tanystarym da: «Bári ornyna kelý úshin, tek namaz oqý ǵana jetispeıdi...», – deıtin. Biraq biz sonda da oqymadyq. Bul rasynda da tańǵalarlyq jaǵdaı emes pe? Baqyt pen tynyshtyqtyń jolyn bilip turyp, qalaısha sol jolǵa túspeımiz?

Nege biz namazdyń shynaıy rahat pen tynyshtyq syılaıtynyn moıyndasaq ta, ony ómirimizge engizbeı kelemiz? Osy suraqtyń túbine úńilgenimde, eń úlken sebepti taptym: men ózime arnap «Bir kúni» degen álem quryp alǵan ekenmin. Bul – tek men emes, kóp namaz oqymaıtyndardyń da mekeni. Bul álemde biz bári ózinen-ózi ornyna keledi dep kútemiz. Bir kúni namaz bastaımyn deımiz. Bir kúni bári túzeledi dep úmittenemiz. Nápsim qozǵanda, ózimdi bylaı jubatamyn: «Bir kúni men tań namazyna turamyn, Bir kúni men meshitke baryp, barlyq namazdy ýaqytynda oqıtyn bolamyn, Keler Ramazan aıynan bastap ózgeremin, Bir kúni bári basqasha bolady...». Osylaı ómir ótip barady. Bul «Bir kúni» atty álemniń resmı tili – syltaýlar. Tań namazyna turý maǵan qıyn, jumys tártibi tyǵyz, sharshaımyn, bir kún namaz ótkizip alsam, bárinen úmitimdi úzip ketem, mende «hushý» (berilip oqý) joq, oqı almaımyn. Júzdegen syltaý bar...

Taǵy bir syltaý – basqalar nege namazǵa turaqty? Potomý chto olar erekshe jaratylǵan. Olarǵa Alla erekshe kúsh bergen. Bir kúni Alla maǵan da sondaı rýhanı kúsh beredi dep úmittenem. Men árdaıym ózimdi olardan bólek sanadym. Olar namazdy esh qınalmaı oqıdy, al men úshin bul – úlken kúres. Sol sebepti men ózimniń namazǵa «daıyn» bolatyn kúndi kútip júrdim. Bári ózgerip shyǵa keletin bir tylsym túndi kúttim. Biraq ol tún eshqashan kelgen joq. Jyldar boıy men sol «bir kúni» atty aldamshy álemde ómir súrdim.

Biraq bir kúni mynadaı suraq mazalady: Eger namaz – qııamette eń birinshi suralatyn amal bolsa, ony oryndaý tek erekshe adamdarǵa ǵana buıyrsa – onda ádildik qaıda qaldy? Eger namazdy tek Alla qalaǵan pendeleri ǵana oryndaı alsa, al basqalarǵa namaz oqý buıyrmasa, sonda jazalaý men saýaptyń maǵynasy ne? Sonda men túsindim: «Bir kúni» degen kún eshqashan kelmeıdi. Eger men bári minsiz bolǵan kezde ǵana namaz bastaımyn desem, onda ómir boıy kútýmen ótem. Sóıtip, ómirim ótip, amal dápterimde tek sanaýly ǵana rúkúǵ pen sájde qalýy múmkin...

Bul – meni eń qatty tolǵandyrǵan, mazalaǵan, oıatqan oı boldy. Men bir nárseni naqty túsindim: eger men de namaz oqıtyndardyń qatarynda bolǵym kelse – eń aldymen "Bir kúni" degen jalǵan úmitten arylýym kerek. Óıtkeni men kútip júrgen sol "kún" eshqashan kelmeıdi. Ony eshkim ákelmeıdi. Ol kúndi men ózim jasaýym kerek. Iá, joldyń basy aýyr. Eń qıyny – sanany ózgertý. «Bir kúni» degen úmitti sanadan shyǵaryp tastaý. Biz bir nárseni túsinýimiz kerek: "Bir kúni" áleminen shyǵý - bul tolyǵymen bizdiń ózimizge baılanysty.

Eger biz áli de "Bir kúni bastaımyn" dep úmittenip júrsek – demek, biz áli de qate baǵyttamyz. Bul – adamdy alǵa jetelemeıtin, qaıta toqtatyp tastaıtyn sebepterdiń, syltaýlardyń joly. Bul joldyń sońy – tek ókinish. Sondyqtan men bir nárseni bilem: eger shyn júrekten ózgertkim kelse – men «Bir kúni» degen elesten shyǵýym kerek. Endi syltaýǵa emes, naqty áreketke qadam jasaýym kerek.

«Bastamasań – bolmaıdy»

Men bir shyndyqty túsindim: eger men de namaz oqıtyndardyń qatarynda bolǵym kelse – eń aldymen "Bir kúni" degen aldamshy álemnen shyǵýym kerek. Sebebi ol "bir kún" eshqashan kelmeıdi. Ony kútýdiń ornyna, sol kúndi ózim jasaýyma týra keledi. Joldyń basy ońaı emes, árıne. Basty kedergi – osy «bir kúni» degen jalǵan úmitti sanańnan óshirý. Óıtkeni bul – ishki jalqaýlyqty, keıinge qaldyrýdy búrkemeleıtin synyq kópir. Túsinýimiz kerek: bári – ózimizge baılanysty. Eger biz áli de sol eles álemde ómir súrip júrsek – demek, qate baǵyttamyz. Onda – tek syltaýlar bar. Aıaǵy joq, úmiti joq baǵyt. Al sol «bir kúni» deıtin álemnen shyǵa bilgen adam ǵana – naǵyz namaz jolyna qadam basa alady. Sebebi ol syltaýǵa emes, sheshimge kóshken. Ózimizdi: «Namazǵa kedergi nede?» dep emes, «Namazǵa ne kómektesedi?» dep oılaýǵa úıretýimiz kerek. Biz aqtalý izdeýden emes, namystaný men áreketke kóshýden bastaýymyz kerek. Mine, osy jol – adamdy shyn baqyt pen rýhanı tynyshtyqqa jeteleıdi.

Osy jazbalardyń basty maqsaty da – aqtalýǵa sebep emes, áreketke sebep tabýǵa úndeý. (Jalǵasy bar...)

«Fátátnı Sola» / Aýdarǵan Ersaıyn Qabylqanuly, «Áziret Sultan» meshitiniń naıb ımamy