MINEZDIŃ EŃ JAQSYSY - KÓRKEM MINEZ
Minez - adamǵa tán psıhologııalyq hám áleýmettik qubylys. " Jaqsy minez ben adamgershilik toǵysqan jerde parasat gúldeıdi"- degen syńaıly sóz bar. Umytpasam, Ál Farabı aıtqan- aý deımin. Sonymen minez degenimiz ne?
Ony psıhologııa, pedagogıka qarastyratyny belgili. Fılosofııaǵa, dinniń ahlaq ilimine de qatystylyǵy bar. Minez - adamnyń ishki bolmysynyń kórinisi, jaqsy, jaman qasıetteriniń jıyntyǵy. Ol adamnyń temperamentinde, harakterinde kórinis taýyp jatady. Minez seniń ómir súrý daǵdyń, ádetiń, mashyǵyń, ózińe jáne ózge ortaǵa degen qatynasyń.
Teginde Abaıdyń " Adam, adamnan ar- uıat, bilim, minezben ozbaq, odan basqamen artyldym deýi aqmaqshylyq" degeni tegin emes. Árbir ádet pen daǵdy minezge áser etedi, soǵan sińedi. Ol týraly danyshpandardyń bári aıtqan. Minez týa bitpeıdi, júre qalyptasady. Ol seniń kórgen- bilgenińniń, oqyǵan- túıgenińniń nátıjesi. Qanmen keletin, ıaǵnı tekten daryǵan minez de bolady.
Teginde qazaqtyń " jaqsydan jaman týsa da, jamannan jaqsy týsa da, tartpaı qoımas negizge" degeni sol. Minez - ár alýan. Qyry kóp, syry beımaǵulym, qıturqy nárse. Synaptaı syrǵyp turady. Oıpyl- toıpyl. Bir qalypty minez únemi bola bermese kerek. Ol ne ashý bolyp syrtqa shyǵady, ne sabyr bolyp ishte tynady. Durysy minezdiń bir qalypty bolmaqtyǵy. Oǵan parasat, ustam kerek.
Minezdiń eń jaqsysy - kórkem minez. Ol - ónegeli tárbıeden, ózin ózi jetildirýden, ımanı ilimnen, bıik adamshylyqtan. Kóńilinen kóktemniń samaly esip, janyńa jazdyń shýaǵyn tógip otyratyn, aınalasynan kisiliktiń jupary ańyp otyratyn adamdar bolady. Ondaılar az biraq. Qazaq kesirli adamdy "ıt minez" degen. Ádet qylyp alǵan árbir nárse minezge aýysqysh. Minezge sińgesin odan qutylý qıyn.
Minez túzelmeıtin nárse emes. Túzelgisi kelmeıtinderdiń jáı syltaýy. Onyń túzelýi- tárbıeden, tálimnen. Jaqsy minez - kisiliktiń, kishiktiktiń belgisi. Jaman minez - kesirliktiń, menmendiktiń kórinisi. Minez seni aıqyndaıdy. Sen ósken ortańdy aıqyndaısyń. " Kórgensizdiń balasy- aı"- degen sodan. Ásili izgi, shýaqty, jaısań, jaqsy, kórkem minezdi Qudaı da jaqsy kóredi eken.
Erbolat BAIaT
